Een team dat een ware tribe wordt. Zou dat kunnen? Met elkaar de schouders eronder, hard werken, positiviteit, energie en volledige eensgezindheid. Jullie school staat goed op de kaart, het ontbreekt de leerlingen aan niets, ouders blij en iedereen gaat met plezier naar z’n werk. Gek genoeg is de praktijk vaak weerbarstig. Het is niet altijd makkelijk om zo’n cultuur te creëren. Niet makkelijk. Wel mogelijk. We delen graag wat antropologische adviezen met je.
Teams en tribes.
Het fenomeen ‘team’ is niets nieuws. Al eeuwenlang formeren een groep individuen een eenheid om met elkaar een bepaald doel te bereiken. De groep is het – hopelijk – in grote lijnen eens over de aanpak om het doel te bereiken en vullen elkaars kwaliteiten aan. Er wordt samengewerkt. Dit proces is de meest oudste organisatievorm die mensen gebruiken om iets te bereiken; we vormen tribes. Denk aan families of volksstammen. Tribes deelden dezelfde gebruiken, taal, normen en waarden (cultuur). Deze manier van gedragen en communiceren ontwikkelden zich binnen de tribe. En zo werd een groep individuen een sterke en hechte gemeenschap. Binnen een tribe stond de totem centraal. Een tastbaar item welke de ziel, de spirit van de gemeenschap belichaamde. Hier werden de verhalen verteld die overgedragen werden van generatie op generatie en ontstond de visie voor de komende generatie. Hier werd de bestaande cultuur overgedragen.
Ontwerp een totem en vertel elkaar sterke verhalen.
Om een sterk team te vormen is het nodig om de ziel en spirit van de organisatie te zoeken, te vinden en zichtbaar te maken. In de hedendaagse organisatiecultuur noemen we dit het ontwerpen van een missie en visie. Veel scholen hebben een eigen missie en visie ontwikkeld. Echter, vaak in een Google document. Dit is niet bepaald een zichtbare totem. Vaak genoeg geen levend document. Waarom zouden we de ziel van onze school niet duidelijk zichtbaar maken? Waarom vertellen we elkaar niet de verhalen die binnen de school van belang zijn? We zijn het gebruik van symboliek een beetje kwijt geraakt. Maar symboliek is zeer helpend om woorden en verhalen levend te houden. Van generatie op generatie.
Creëer met elkaar symbolen en gebruiken die de ziel (de missie) van de school symboliseren. Gebruik de wand van de personeelskamer om de ziel en spirit van jullie school zichtbaar te maken. En sta er met teamleden regelmatig bij stil. Vertel elkaar verhalen van succes, van mislukkingen en hoe jullie toch weer zijn opgestaan om de missie verder vorm te geven. Ontwerp een totem en vertel elkaar sterke verhalen. Een fysieke plek in de school die doorleeft in de harten van alle medewerkers.
Steek kampvuren aan.
De dialoog is nog altijd hét middel om van gedachten te wisselen. Om elkaar beter te leren begrijpen, elkaars mening te horen en dat wat jullie met elkaar dagelijks doen ter discussie te stellen en te willen veranderen (cultuurverandering). Gek genoeg denken we tegenwoordig dat vergaderingen met een vooropgestelde agenda de ultieme vorm is voor het voeren van deze gesprekken. Toch ontstaat er vaak tijdsdruk, willen mensen zaken bespreken die nét niet op de agenda staan en raken de agendapunten vaak niet de ziel van de school en al helemaal niet de ziel van de teamleden.
Zonder het vergaderprincipe direct over boord te gooien is het nodig om in jouw school kampvuren aan te steken. Wat gebeurt er tijdens een kampvuur? Daar ontstaan de echte gesprekken. Er wordt gesproken van hart tot hart. Daar mag gezegd worden wat gezegd moet worden. Daar is ruimte voor een afwijkende mening, een verhitte discussie en een veel te gek idee. Tijdens het kampvuur worden de verhalen verteld die er echt toe doen. Momenten die je blijvend kunt herinneren. Tijdens het kampvuur reizen jullie verder als collectief. Het gaat niet langer om het individu. Jullie trekken samen op.
Van manager naar chief.
Jouw to-do-lijst is groot. Om een school te leiden komt er enorm veel op je af en moeten er veel zaken geregeld en georganiseerd worden. Je bent niet voor niets een manager. Maar om een sterk team te bouwen is meer nodig. Word een chief (opperhoofd, leider van een stam). Een chief staat niet van een afstandje naar zijn of haar stam te kijken, maar is wezenlijk onderdeel van het geheel. Je begrijpt dat luisteren één van de belangrijkste taken is. Je bent overal te vinden, met name bij informele momenten, en luistert naar de stemmen en de verhalen.
Op deze manier ben je in staat besluiten te nemen die passen bij de ziel van de school en de teamleden. Omdat je wezenlijk onderdeel bent van de tribe, ben je niet bang voor afwijkende meningen of nieuwe initiatieven. Je luistert, fasciliteert kampvuurgesprekken en leidt het team naar de plek van de totem om met elkaar te kijken of de afwijkende meningen en nieuwe initiatieven passen bij de ziel van de school. Jouw team transformeert op deze manier in een ware tribe. Een hechte en sterke gemeenschap die zich verbonden voelt met de cultuur van jouw school.
Wil je met jouw team doorontwikkelen tot een ware tribe? Bekijk hier ons aanbod.
