De ‘leerachterstand’ van Albert.
Albert had last van leerachterstand. Hij was anders dan zijn leeftijdsgenootjes. Dromerig, onhandig, afwezig en een jongetje met andere interesses. Een jongetje dat niet paste in het zorgvuldig opgebouwde curriculum. Hij voldeed simpelweg niet aan welke verwachting dan ook. Zijn juf kon hier dan ook weinig mee. Albert kon, als één van de weinigen van zijn klas, nog niet eens lezen. Ze besloot hem een briefje mee te geven voor zijn moeder. Eenmaal thuisgekomen, las moeder het briefje aan Albert voor: ‘Albert is een ontzettend slimme, voorbeeldige leerling die ongekend succesvol gaat worden.’ De tranen rolden over moeders wangen. Jaren later, toen Albert volwassen geworden was, vond hij dat briefje weer terug en kon het ditmaal zelf lezen. Met ogen vol tranen las hij het briefje: ‘We kunnen niets met Albert beginnen. Hij is te dom voor school, kan niet lezen en er zal weinig van terecht komen.’ Albert huilde om de onvoorwaardelijke liefde en aanmoediging van zijn moeder – Pauline Einstein – die hij in dit briefje ontdekte.
Welke mindset kies je?
Je kunt op twee manieren de wereld inkijken. Met een fixed en een growth mindset. De fixed mindset is een statische manier van kijken. Je gaat er vanuit dat intelligentie vast staat. Het is wat het is. Je bent ergens goed in of niet. Punt. De growth mindset is vloeibaar, rekbaar, beïnvloedbaar. Er is groei mogelijk. Welke mindset kies je? Het leuke is namelijk dat je kan kiezen. Je kunt je manier van kijken beïnvloeden en trainen. De juf van Albert Einstein had een fixed mindset. Albert leerde niet zoals het moest en dat zou nooit gebeuren ook. De moeder van Albert geloofde in kansen, mogelijkheden en groei. En deze woorden sprak ze uit, ongeacht wat anderen haar vertelden. En kijk eens waar dat toe leidde.
Hoe onze overtuigingen ons gedrag bepalen.
Gedrag ligt aan de oppervlakte. Dat is zichtbaar en waarneembaar. Maar we weten dat gedrag wordt aangestuurd. En dit is minder zichtbaar en waarneembaar. We worden namelijk met name aangestuurd door onbewuste patronen, gedachten en overtuigingen. We willen iets (drijfveren, motivatie, behoeften en verlangens), we vinden iets (opvattingen, overtuigingen, normen en waarden) en van daaruit doen we iets (gedrag). Hoe wij naar kinderen kijken, op ze reageren en ons onderwijs vormgeven, wordt dus bepaald door wat we geloven. Geloven we in de unieke ontwikkeling van kinderen? In de onbegrensde mogelijkheden? Of zijn we overtuigd van de meetlat? Een kind moet ergens aan voldoen. En wanneer is het dan voldoende? Ben jij je bewust van wat jou drijft? Waarvan ben jij overtuigd?
De verstikkende werkelijkheid van leerachterstand.
Het woord ‘leerachterstand’ duikt de laatste tijd veel op. Blijkbaar zijn we allemaal bang dat kinderen leerachterstand hebben opgelopen. Als we dit geloven, volgt ons gedrag automatisch. We gaan onderwijsplannen opstellen. We gaan meer instructie geven. Misschien zelfs wel ten koste van het buitenspelen. De kinderen die geluk hebben, krijgen iets minder instructie. Zij fladderen hun basisschooltijd door.
Niet goed genoeg.
Je hebt gewoon domme pech als je op Albert lijkt. Dan moet je gewoon even doorzetten. Harder je best doen. Albert, je bent niet goed genoeg. Redeneren vanuit leerachterstand is ervan overtuigd zijn dat het curriculum leidend is. Dat je hieraan moet voldoen. Doe je dit niet? Dan loop je achter. Doe je dit wel? Dan ben je gemiddeld of loop je zelfs voor. Volgens ons een verstikkende werkelijkheid. Kinderen filteren onze overtuigingen er feilloos uit. Ik ben niet goed genoeg. Ik voldoe niet. Er zijn talloze kinderen die hun volledige basisschooltijd doorbrengen in het ‘extra instructiegroepje.’ Drie keer raden met welke overtuiging deze kinderen de basisschool verlaten?
De onbegrensde mogelijkheden van groei en ontwikkeling.
Het is tijd voor wat meer Pauline Einstein-overtuiging; geloven in mogelijkheden. In de onbegrensde mogelijkheden van groei en ontwikkeling. Er is altijd ruimte om te leren. Om te ontwikkelen. Een kind loopt niet meer achter. Dat kan namelijk niet. Je ontwikkelt op jouw tijd. Op jouw manier. Op jouw unieke manier. Want jij bent goed genoeg. Jij bent hier, boordevol unieke kwaliteiten, talenten en leuke eigenschappen. Jouw juf gelooft in jou. Jouw meester staat voor je klaar. Als coach. Om jou acht jaar lang van één ding te overtuigen; jij bent goed genoeg. Ook in crisistijd.
Hoe richt jij het onderwijs in?
Als deze Corona-crisis één ding heeft geleerd, dan is het wel dat het tijd is om te kijken naar ontwikkeling. Naar de kansen en de mogelijkheden. Het is tijd dat we ontwikkelingsgericht onderwijs gaan geven, in plaats van curriculumgericht. Dit gaat jou en jouw school een enorme ontspanning geven. Er moet opeens veel minderen en er kan opeens veel meer. Jullie volgen de ontwikkeling van de kinderen. En de kinderen volgen niet langer een strak curriculum. Op curricula kun je achterlopen. Op jouw ontwikkeling niet.
