Vier stappen voor een gezonde teamcultuur op jouw school
18 januari 2021 
11 min. leestijd

Vier stappen voor een gezonde teamcultuur op jouw school

Een gezonde teamcultuur wil iedereen. We geven je vier effectieve stappen om te bouwen aan een gezonde teamcultuur op jouw school. Reken af met roddelen, negativiteit, wantrouwen, zesjescultuur en meer van dit soort onwenselijke en onveilige situaties.

De motor van de school.

Jouw team komt elke dag opdraven om kinderen les te geven, samen te werken met ouders, plannen uit te voeren en persoonlijk te ontwikkelen. Een groep individuen die is samengesteld om dat te doen wat nodig is voor de school. De motor van jouw school. Wanneer dit team optimaal functioneert en georganiseerd is, is dit duidelijk merkbaar. Andersom ook. Een disfunctioneel team is een ramp. Er kan van alles misgaan in een team. Dat hoeven we je niet te vertellen. Over deze onderwerpen is dan ook veel geschreven. Samengevat kan gesteld worden dat de cultuur van een team allesbepalend is. Daar gebeurt het. Daar is het succesvol of daar loopt alles mis. Een gezonde teamcultuur is dus essentieel.

Wat is een teamcultuur?

Een teamcultuur lijkt vaak iets ongrijpbaars. Iets vaags. En omdat het niet direct gaat om harde cijfers zijn we geneigd eraan voorbij te lopen. Een cruciale denkfout. Juist investeren in de teamcultuur levert je zoveel op. Wij benaderen teamcultuur als de onzichtbare lijntjes tussen individuen (Braun & Kramer, 2015). Het gaat hier over aannames, verwachtingen, omgangsnormen en manieren, afspraken en overtuigen. De dynamiek tussen mensen. Een teamcultuur is de optelsom van haar individuen en meer dan dat.

Wat zijn de voordelen?

Een gezonde teamcultuur verbetert onder andere resultaten, prestaties, productiviteit en psychologische veiligheid. Tal van onderzoeken laten dit zien. Maar ons eigen functioneren bewijst dit misschien wel het beste. Een team met een ongezonde teamcultuur zorgt ervoor dat we gedemotiveerd raken, onzeker worden over ons functioneren en uiteindelijk met een onveilig gevoel naar ons werk gaan. Het tegenovergestelde is ook waar. Een team met een gezonde teamcultuur genereert gelukkige en goed presterende teamleden.

Stap 1: Meet de huidige teamcultuur

Een logische eerste stap, maar we vergeten deze vaak. We willen direct resultaat en kijken naar de toekomst. Wat kan er beter? Wat zijn goede ideeën en hoe zetten we die zo effectief mogelijk in? Dit is paniekvoetbal. Rennen met een blinddoek voor en hopen dat je heelhuids bij de finish aankomt. Meet eerst de huidige teamcultuur. Waar staan jullie nu? Wat is er succesvol en wat loopt niet? Waar worstelen individuen mee? Wat werkt contraproductief? Sta daar eerst goed bij stil. Organiseer gesprekken met je team, interview alle teamleden afzonderlijk en ga ook in gesprek met ouders en kinderen. Creëer een duidelijk beeld van jullie huidige teamcultuur. Van daaruit verder.

Stap 2: Kijk naar de verhalen van het individu.

Een team is opgebouwd uit individuen. Het is dus belangrijk dat dit verhaal ook gehoord en gezien wordt. Welke idealen hebben alle individuele teamleden? Waarom werken ze op jouw school? Wat komen ze brengen en halen? Wat drijft ze? Schrijf individuele Mission Statements. Al deze individuele missies zijn de basis voor een gezonde teamcultuur. Begin bij het verhaal van het individu.

Stap 3: Het verhaal van het collectief: wat is succesvol en waar reken je mee af?

Tijd om stil te staan bij het collectief. Het team neemt geschiedenis met zich mee. Bij stap 1 heb je daar al even naar gekeken. Maar zoom bij deze stap in op de successen van het team. Wat werkte? Wat ging goed? Waar zijn jullie met elkaar goed in? Deel de succesverhalen. Creëer een gevoel van eenheid en teamprestatie. Hoe groter het vertrouwen wordt in elkaar, hoe groter de voorspelbaarheid voor een gezonde teamcultuur. Sluit deze stap af met het afrekenen van zaken die niet meer voor jullie werken. Wat dwarsboomt succes? Wat zit prestatie, veiligheid en productiviteit in de weg? Ruim het op. Spreek hardop met elkaar uit dat jullie dit niet meer willen terugzien in het team.

Stap 4: Ontwerp een motiverende en glasheldere teammissie.

Waar willen jullie naartoe? Wat voor team willen jullie zijn? Welke cultuur is wenselijk? Vanuit de individuele verhalen en het verhaal van het collectief sta je stil bij jullie kernwaarden en koppel je dit aan gedrag. Dat wat jullie belangrijk vinden, wordt uitgeschreven in een stip op de horizon: jullie teammissie. Iedereen heeft helder voor ogen hoe jullie met het team willen functioneren en welke cultuur gebouwd dient te worden. Na deze 4 stappen begint het pas. Verbind actie aan jullie woorden en voornemens. Bouw dagelijks aan jullie teamcultuur. Ga voor blijvend resultaat. Ontdek dat een school met een gezonde teamcultuur aantrekkingskracht heeft. Kinderen willen er graag naar school. Leerkrachten werken er graag. En ouders praten vol lof. Op zo’ n school wil je zijn.
Over de schrijver
Rien Tanghe is de mede-eigenaar van De Onderwijsfabriek. Met zijn gelijkwaardige en authentieke benadering adviseert, traint en coacht hij teams, werknemers en leidinggevenden.
Reactie plaatsen